ขันธ์

ขันธ์

กอง - รวมๆ กันเป็นกลุ่ม
ส่วน - แยกส่วน ไม่เหมือนคนอื่นเขา และคนอื่นเขาก็ไม่เหมือนกับมัน

รูป - รุปนลักษณะ พังแตกสลายตายได้
นาม ไม่พังด้วยความเย็นความร้อน ฯลฯ

เวทนา - ความรู้สึก รสชาติของโลก จึงนิยมใช้คำว่าเสวย
เป็นรสชาติของสิ่งนั้น

สัญญา - การกำหนด
สัญญางอกออกมาจากใจ (เห็นได้จากในสมาธิ ให้ไปอยู่กับสัญญาเดียว)
อยู่กับอารมณ์กรรมฐาน ก็จะไม่รู้สึกว่าอะไรเป็นอะไร
ถอยออกมาสักหน่อยก็จะเริ่มเห็นสัญญางอกออกมา อันนี้เป็นอันนี้ อันนั้นเป็นอันนั้น
เป็นการทำเครื่องหมายของสิ่งนั้นว่าต่างจากคนอื่นยังไง

สังขาร - การปรุงโดยมีเจตนาเป็นตัวนำ
โลภะ โทสะ โมหะ ถ้าไม่มีเจตนาประกอบเรื่องก็ไม่เป็นบาป
บุญก็เช่นกัน ก็ต้องมีเจตนามาประกอบ

วิญญาณ - ที่ทำงาน ที่รองรับ ที่วิ่งเล่น
มากับเขา มาก่อนเขา อยู่กับเขา อยู่ด้วยทุกตอน
ขนาดฟังไม่รู้เรื่องก็ยังรู้ว่าไม่รู้นี่ก็วิญญาณ
นอนหลับเป็นตายยังรู้เลย (รู้ว่านอนหลับ)
เกิดดับเหมือนไม่มีวันตาย เชื้อคืออวิชชา
มีทั้งที่ขึ้นและไม่ขึ้นทวาร (เช่น ภวังคจิต ปฏิสนธิจิต จุติ)

รู้ มี 3 ขันธ์
ไม่รู้ มี 1 ขันธ์
ไม่ค่อยรู้เรื่อง 1 ขันธ์

ปัญญาน้อยๆ กำหนด 2 ขันธ์ก่อน รูป กับเวทนา (แค่รู้สึก ไม่ค่อยรู้เรื่องอะไรกับใคร)

รู้แบบสัญญา
รู้แบบกำหนด รู้ชื่อมัน
กำหนดได้เฉพาะเท่าที่เคยรู้มาก่อน
ปัญญารู้ถึงไหน สัญญากำหนดได้ถึงนั่น วิญญาณก็รู้ตามว่า ได้รู้แล้วๆ

ปัญญา
ความรู้ชนิดบุกเบิกไปเรื่อยๆ