ชาติ (ความหมายของชาติ)

ความหมายของชาติ ตาม ชาติปิ ทุกขา

ถ้าพูดแบบปริยาย คือเอากำเนิดมาเกี่ยวข้อง

• ถ้าเป็นคัพพเสยยกสัตว์ (สัตว์ที่เกิดจากท้องแม่) นับตั้งแต่ปฏิสนธิจนถึงออกจากท้องแม่
• ถ้าเป็นกำเนิดอื่น เอาตอนปฏิสนธิขันธ์ 

ชาติ ถ้าเอาตามนิปปริยาย โดยตรง ในวิสุทธิมรรคท่านขยายไว้แบบนี้ คือ
ปฐมปาตุภาโว การปรากฏขึ้นครั้งแรกของสัตว์นั้นๆ
การได้อายตนะครบ

อธิบายตามลักขณาทิจตุกะ
- ชาติ มีลักษณะเกิดขึ้นครั้งแรกในภพนั้นๆ เหมือนโผล่ขึ้นมาจากภพอดีต

ทำไมชาติจึงเป็นทุกข์

• เพราะภาวะที่เป็นที่ตั้ง เป็นแหล่งกำเนิด เป็นที่ก่อเกิด ที่ตั้งของทุกข์เป็นเอนกประการ

ดังนั้น ก็จะคนละแบบกับที่อภิธรรมอธิบาย
เช่นว่า สภาวะมันเกิดมันดับ ก็จะผิดไป

หรือที่ยุคหลังใช้คำ "พอเกิดตัวตนขึ้นมา ก็เรียกว่าเกิดหนึ่งชาติ" อันนี้ก็เท่ากับผิดไป