วันจันทร์ที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2566

มีตนส่งไปแล้ว

 มีตนส่งไปแล้ว


บาลีว่า ปหิตตฺโต


ปหิต แปลว่า ส่งไป ไปแล้ว ตั้งขึ้นมาเรียบร้อยแล้ว ตั้งไว้อย่างถูกต้อง ในลักษณะว่าจะมุ่งตรงไปสู่จุดหมายถ่ายเดียว ไม่มีย้อนกลับมา ไม่หวนกลับสู่ความเป็นอย่างเดิมอีกต่อไป ทำใจแล้วว่าจะไม่กลับมาเป็นอย่างเดิมแล้ว (เป็นชื่อของวิริยะที่สมบูรณ์แล้ว)


ตัวศัพท์ เป็นลักษณะของ การตั้ง

ตั้งใจ หรือตั้งมุมมอง กล้าหาญบากบั่น กล้าที่จะออกจากชีวิตเดิมๆ จากความปลอดภัย ความคุ้นเคย ความเป็นอยู่เดิมๆ 


ต้องเตรียมกุศลเยอะๆ จึงจะดันตูดไปได้จนข้ามเขตโลกิยะไป จิตมันก็เป็นตามอารมณที่มันรู้ 


คำว่า มีตนส่งไปแล้ว นี่ก็พูดถึงตอนจะข้ามเขต


ตน ในที่นี้ก็คือ จิต

สภาวะต่างๆ คุณธรรมทั้งหมดในจิต เป็นตัวส่งไป


คำนี้ท่านจะใช้สำหรับผู้ที่เจริญสมถะวิปัสสนาชั้นสูงมา ที่ความพร้อมเต็มที่ที่จะมุ่งไปนิพพานถ่ายเดียว ไม่กลับมาอีก คือพวกก่อนถึงโคตรภูหน่อยนึง เรียกว่า มีตนส่งไปแล้ว มักใช้กับคุณธรรมของผู้ที่ออกไปอยู่ผู้เดียว หรือหลีกออกจากหมู่


คำพวกนี้จะเป็นคำ pattern

เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต

หลีกไปอยู่ผู้เดียว เป็นผู้ไม่ประมาท มีความเพียร มีตนอันส่งไปแล้วอยู่


อีกที่นึงที่ปรากฏคำนี้คือ 12 ขั้นตอนที่จะทำให้บรรลุ/ตั้งอยู่ในอรหัตตผล (อญฺญาราธนา)

ปหิตฺตโต เป็นข้อที่ 12


ดูกรภิกษุทั้งหลาย กุลบุตรในธรรมวินัยนี้

  1. (สทฺธา) เมื่อศรัทธาแล้ว ย่อมเข้าไปใกล้ 
  2. (อุปสงฺกมน) เมื่อเข้าไปใกล้ ย่อมนั่งใกล้
  3. (ปยิรุปาสนา) เมื่อนั่งใกล้ ย่อมเงี่ยโสตลง
  4. (โสตาวธานํ) เมื่อเงี่ยโสตลง แล้วย่อมฟังธรรม
  5. (ธมฺมสวณํ) ครั้นฟังธรรม ย่อมทรงธรรมไว้ (ทรงจำ)
  6. (ธมฺมธารนา) ย่อมพิจารณาเนื้อความแห่งธรรม ที่ทรงไว้แล้ว
  7. (อตฺถุปปริกฺขา) เมื่อพิจารณาเนื้อความอยู่ ธรรมทั้งหลายย่อมทนได้ซึ่งความพินิจ
  8. (ธมฺมนิชฺฌานกฺขนฺติ) เมื่อธรรมทน ความพินิจได้อยู่ ฉันทะย่อมเกิด (เข้าใจจนเห็นชัดว่าธรรมกับสิ่งที่ฟังมันอันเดียวกัน)
  9. (ฉนฺโท) เมื่อเกิดฉันทะแล้ว ย่อมอุตสาหะ
  10. (อุสฺสาโห) ครั้นอุตสาหะแล้ว ย่อมไตร่ตรอง
  11. (ตุลนา) ครั้นไตร่ตรองแล้ว ย่อมตั้งความเพียร
  12. (ปธาน) เมื่อมีตนส่งไปแล้ว ย่อมทำให้แจ้งชัดซึ่งบรมสัจจะด้วยกาย และย่อมแทงตลอดเห็นแจ้ง บรมสัจจะนั้น ด้วยปัญญา


ดูกรภิกษุทั้งหลาย ศรัทธาก็ดี การเข้าไปใกล้ก็ดี การนั่งใกล้ก็ดี .... การตั้งความเพียรก็ดี นั้นๆ ไม่ได้มีแล้ว เธอทั้งหลาย ย่อมเป็นผู้ปฏิบัติพลาด ย่อมเป็นผู้ปฏิบัติผิด

ดูกรภิกษุทั้งหลาย โมฆบุรุษเหล่านี้ ได้หลีกไปจากธรรมวินัยนี้ ไกลเพียงไร (เล่ม 13 ข้อ 238)


ปหิตฺตโต อยู่หลังสุด คือพร้อมแล้ว จะส่งตนไปนิพพาน

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น