- นิคคหกรรม การชี้ผิด คาดโทษ (ถ้าปัคคหกรรม คือชี้ชม)
- ลงนิคคหกรรม การลงโทษ
- ตัชชนียกรรม ชี้โทษ การขู่ ต้องทัณฑ์บน ถ้าทำซ้ำอีกจะอย่างนี้ๆๆ เรียกไปเตือน
- นิยสกรรม ถอดยศ เช่น พระถูกมอบหมายแต่งตั้งให้ทำหน้าที่นี้ๆๆ ดูแลนี้ๆๆ ให้ระงับการทำหน้าที่
- ปัพพาชนียกรรม การขับไล่ ออกไปก่อนไปแก้ไขแล้วค่อยกลับมาใหม่
- ปฏิสาราณียกรรม พยายามพูด กล่อม ชี้โทษ ให้ได้สติกลับคืนรับผิดรับชอบ
- อุกเขปนียกรรม ยกออกจากหมู่ ไม่ให้ใครพูดด้วย ไม่ให้ใครไปหา ไม่เกื้อกูล คว่ำบาตรนั่นเอง
- ปริวาส บุคคลผู้หวังความบริสุทธิ์ให้ตนเอง ติดคุก และประพฤติวัตร 94 ข้อ จำพวก ห้ามไปบวชใคร ห้ามไปสอนใคร ห้ามตำหนิ ห้ามออกความเห็น ห้ามเณรอุปักฐาก ห้ามผิดซ้ำ ห้ามผิดที่หนักกว่าเดิม (หนักกว่านี้ก็ปาราชิกแล้ว) ห้ามกล่าวหา ห้ามตัดสินใคร ห้ามทะเลาะ ห้ามเรียกร้อง ห้ามเดินนำหน้า ห้ามเดินตามหลังพระปกติ ห้ามนั่งขวางหน้าพระปกติแม้จะพรรษาน้อยกว่า ห้ามให้พระอื่นมาเล่า ห้ามสมาทานธุดงค์อยู่ป่า (ต้องอยู่ในสายตาอาจารย์) ห้ามบ่นเสนาสนะสุดท้าย ถ้าไปที่ไหนต้องบอกให้เขารู้ ถ้ามีแขกมาวัดต้องบอกให้พระรู้ด้วยว่าติดปริวาส ไปคลุกคลีกับภิกษุที่ต้องปริวาสด้วยกันไม่ได้ ห้ามนั่งที่เดียวกัน ห้ามเดินจงกรมที่เดียวกัน ฯลฯ
- ไม่พึงขอโอกาสภิกษุอื่น ขอให้เขาทำนั่นทำนี่ ขออนุญาตนั่นนี่ เรียกร้องนั่นนี่
- ภิกษุผู้ควรแก่อัพภาณ คืออยู่ปริวาสครบแล้ว สงฆ์กำลังจะรับเข้าเป็นปกติสงฆ์ดังเดิม
- วัตตเภท วัตร 94 ข้อ ข้อใดข้อหนึ่งพลาด ต้องอาบัติ แต่ไม่ต้องนับวันใหม่
- รัตติเฉท ต้องอาบัติและต้องนับวันใหม่
- ปกตัตตภิกษุ ภิกษุปกติที่ไม่ต้องปริวาส
- สหวาสะ ไปอยู่ร่วมกับคนอื่น เช่น อาสนะเดียวกัน มุง
- วิปปวาสะ การอยู่ปราศ อยู่โดยไม่มีผู้คุม
- อนาโรจนา ไม่ยอมบอกว่ากำลังติดปริวาส
- สุกกวิสัฏฐิ สำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง
- อธิกรณสมถะ การระงับอธิกรณ์
- วิวาทาธิกรณ์ วิวาทกันเรื่องธรรมวินัย เช่น โจทกันว่าเธอต้องอาบัตินี้ๆ อีกรูปบอก ไม่ๆ แบบนี้ไม่ต้องอาบัติ
- อนุวาทาธิกรณ์ เข้าข้างคนทะเลาะ
- สัมมุขาวินัย วิธีระงับอธิกรณ์โดย เรียกมาคุยกันต่อหน้าทั้ง 2 ฝ่ายให้มันจบ
- เยภุยยสิกา วิธีระงับอธิกรณ์โดย ลงคะแนนเสียงส่วนใหญ่ (ถ้าตัดสินไม่ได้)
- อมูฬหวินัย ทำผิดตอนเสียสติ วิธีระงับอธิกรณ์โดยยกประโยชน์ให้ว่าต้องอาบัติตอนเป็นบ้า
- สติวินัย พระอรหันต์ทำผิดวินัย วิธีระงับอธิกรณ์โดยประกาศสมมติให้ว่าเป็นผู้มีสติสมบูรณ์
- ตัสสปาปิยสิกา ลงโทษตามที่สารภาพ
- ปฏิญญาตกรณะ ให้รับผิดตามหลักฐาน
- ติณวัตถารกะ ระงับอธิกรณ์โดยประนีประนอม ไม่รื้อฟื้น (เอาหญ้าบังไว้) บางสิ่งเปิดเผยไม่งาม บางสิ่งปิดไว้ไม่งาม
วันอาทิตย์ที่ 8 มกราคม พ.ศ. 2566
คำศัพท์ในวินัย
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น