สังวร ๕

 (๑) ปาติโมกขสังวร หรือสีลสังวร

มีปกติเห็นโทษภัยแม้เล็กน้อย สมาทานในสิกขาบท

(๒) สติสังวร 

สติที่รักษาจิตไม่ให้เกิดกุศล

(๓) ญาณสังวร 

การปิดกั้นกิเลสชนิดตัดขาด

ไม่มีโอกาสเกิดขึ้นได้อีกเพราะหมดเหตุ

ด้วยเห็นแจ้งตามเป็นจริง

ความยึดมั่นถือมั่น ก็ถูกทำลายไปโดยสิ้นเชิง

(๔) ขันติสังวร

ก็คือ ความสามารถที่จะคงสภาพจิตที่เป็นกุศลไว้ได้ 

ไม่โกรธ ไม่ขัดเคือง ไม่อาฆาตพยาบาท 

ไม่ว่าจะเผชิญกับอารมณ์ ใดๆ

(๕) วีริยสังวร

การปิดกั้นกิเลสไม่ให้เกิดโดยอาศัยความเพียรพยายาม 

แก้ กัน ก่อ เก็บ