ศีลที่เป็นไตรสิกขา

ศีลที่เป็นไตรสิกขา หรือศีลมัชฌิมาปฏิปทานี้จะอยู่ที่ "จิต"
ไม่ได้อยู่ที่ "ข้อ"

เมื่อกระทบอะไรแล้วจิต ปกติ ไม่กระเพื่อม นิ่งอยู่
อย่างนี้เรียกจิตมีศีล
จิตอย่างนี้ท่านเปรียบเหมือนแผ่นดิน
ที่จะเป็นฐานให้สมาธิ ปัญญาต่อไปได้

ศีลประเภทนี้ต้องใช้สติในการรักษา

ปาติโมกขสังวรเป็นเพียงเริ่มต้นเท่านั้น
สิ่งที่ต้องทำต่อมาคือ
อินทรีย์สังวร (คือการฝึกสตินั่นแหละ)

เห็นรูปด้วยตา
อภิชฌาโทมนัสไม่เข้า
คือจิตมีศีล

หูได้ยิน
อภิชฌาโทมนัสไม่เข้า
คือจิตมีศีล

ฝึกอย่างนี้บ่อยเข้า
จิตจะมีพลัง

จิตสันโดษ
จะไม่ดิ้นหนี หรือดิ้นเกาะ

ทางสายกลางนี้อยู่ที่จิต
จิตที่ไม่เข้าไปยึดเที่ยง/ไม่เที่ยง
ไม่เข้าไปยึดคงอยู่/ขาดสูญ
ไม่เข้าไปยึดรูป/นาม
ไม่เข้าไปยึดฝ่ายดี/ฝ่ายไม่ดี

ไม่ไปเกาะ ไม่ไปยึดฝ่าย
การเดินทางสายกลางนี้เดินในจิตนี่เอง
มีการเปรียบเทียบแสดงว่ามีการยึดอยู่
มีคู่อยู่
จิตเป็นกลางๆ มันจะไม่ไปเทียบอะไร

มัชฌิมา อีกนัยคือ พอดี พอเหมาะ สมควรแก่เป้าหมาย
คือมีเป้าหมายอยู่เบื้องหน้า
ความพอดีต่อเป้าหมายนั้น เป็นมัชฌิมา