เธอจำได้หรือไม่ว่าเราแสดงสังโยชน์เบื้องต่ำไว้อย่างไรข้าพระองค์ทรงจำได้ว่า
สักกายทิฏฐิ
วิจิกิจฉา
สีลลัพตปรามาส
กามฉันทะ
พยาบาท ... เป็นสังโยชน์เบื้องต่ำอันพระองค์แสดงไว้แล้ว
เธอไปจำมาจากไหนว่าเราพูดอย่างนั้น !
อ้าว~~~
คำตอบนี้ฟังดูก็เหมือนจะถูกต้อง แต่ผิด 5555
ที่ผิดเพราะตอบเป็นสภาวธรรม
การตอบเป็นสภาวธรรม ก็เช่น
นี่เรานั่งฟังธรรมอยู่อย่างนี้ ไม่มีกิเลส ไม่มีความเห็นผิด
แปลว่าเราไม่มีสังโชน์รึป่าว
"คือตอบแบบนี้มันสื่อถึง ใครไม่มีกิเลสในเวลานั้นก็ไม่มีสังโยชน์ในเวลานั้นใช่มั้ย" ผิด
เหมือนพูดเรื่อง "สักกายทิฏฐิ" - รูปเป็นเรา
คนที่ไม่เห็นว่ารูปเป็นเรา ก็แสดงว่าไม่มีสักกายทิฏฐิใช่หรือไม่ ผิด
มันผิดเพราะ ตอนนั้นกิเลสยังไม่เกิดก็ไม่เห็นสิ
ดังนั้น ถ้าพูดแต่หลักธรรมขึ้นมาลอยๆ มันจะไม่ตรง
ถ้าจะพูดสักกายทิฏฐิให้ครบ ก็ต้องพูดตามที่ท่านแสดงเอาไว้ว่า
ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับในโลกนี้
ไม่ได้ฟังธรรมของพระอริยเจ้า
ไม่ได้รับคำแนะนำ...
อย่างนี้จึงจะถูกต้อง มันต้องเชื่อมโยงกับธรรมอันอื่นด้วย
เหมือนการเรียนเรื่อง "อนัตตา" ถ้าพูดขึ้นมาโดดๆ
ไม่เรียนให้ดีๆ ว่าธรรมะข้อนี้เชื่อมโยงกับธรรมหมวดอื่นอย่างไร
และเชื่อมแบบไหนถึงได้ธรรมข้อนี้มา
ก็ผิดไปเลย
เรื่องอนัตตา ก็ชอบพูดกันว่า มันแล้วไปแล้ว
คือ เหตุมันแล้วไปแล้ว แต่เราก็ว่า "มันแล้วไปแล้ว" อันนี้ก็ ผิด
ผิดเพราะมันไม่เชื่อมโยงไปสู่ผล
เหตุแล้วไปแล้วก็จริง แต่ผลมันยังมี
เหตุที่แล้วไปแล้ว เป็นโอกาสของผลที่จะเกิดต่างหาก มันเชื่อมโยงกันอย่างนี้
เวลาทรงจำ จึงต้องทรงจำแม่นๆ ว่าธรรมะนี้เชื่อมโยงกับอะไรอยู่
---
อันที่จริง
ตัวคำพูดมันจะฟังให้ถูกก็ได้
แต่ต้องเห็นว่าความเข้าใจเบื้องหลังอันนี้ต้องแม่นๆ
---
คำว่า "สังโยชน์เบื้องต่ำ" นี่ไม่ใช่ตอนมีกิเลส ตอนไม่มีกิเลสก็มีสังโยชน์เบื้องต่ำได้
เป็นอย่างนั้นเพราะเวลาดู จะดูที่บุคคลนั้นมีศักยภาพพอหรือยัง
เช่น สมมติตอบว่าสังโยชน์เบื้องต่ำคือความโกรธ
ถาม : ถ้าตอนนี้ไม่มีความโกรธ ถามว่าไม่มีสังโยชน์เบื้องต่ำใช่หรือไม่?
มันน่าจะตอบใช่ใช่มั้ย สังเกตว่าเวลาเอามาพูดนี่
ดูเหมือนถูกแต่มันผิดนะ
ความรู้นี้มันต้องเชื่อมโยงกันกับอันอื่น
เช่น คนที่ไม่ได้สดับ ยังไม่รู้วิธีปฏิบัติ เมื่อความโกรธเกิดขึ้น
เขาไม่สามารถจะรู้เท่าทันความโกรธ ไม่รู้อุบายสลัดออก
ความโกรธสามารถครอบงำเขาได้
อันนี้เรียกว่า มีสังโยชน์เบื้องต่ำ
คือตอนนี้มี/ไม่มีไม่เกี่ยว
แต่ว่าถ้าเกิดแล้ว
สามารถ "ครอบงำ" จิตเขาได้
เขาไม่รู้วิธีจัดการ
ไม่รู้เหตุปัจจัยของมัน
ไม่รู้วิธีให้มันดับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น