การทำจิตอารมณ์เดียว

การทำจิตอารมณ์เดียวนี่มันยากสำหรับมนุษย์
จิตส่วนมากเป็นโมหะ อุทธัจจะสัมปยุต
คือฟุ้งซ่านไปเสียส่วนใหญ่
งานสมาธิ จึงเรียกว่าเป็นงานเหนือมนุษย์ (อุตริมนุสสธรรม, อุตฺตริมนุสฺสานํ ธมฺโม)

พวกเราเวลาเดินจงกรม
เดินสงบก็เอา ไม่สงบก็ไม่เดิน
อันนี้ฟุ้งซ่าน

เวลานั่งสมาธิ
นั่งสงบก็นั่ง ไม่สงบก็ไม่นั่งต่อ
อันนี้ก็ฟุ้งซ่าน

แล้วอารมณ์เป็นหนึ่งเป็นยังไง?
อารมณ์เป็นหนึ่งก็จะเป็นลักษณะ
มันสงบเราก็นั่ง ไม่สงบเราก็นั่ง

เราจะดูลมหายใจ เอาลมหายใจเป็นอารมณ์หลัก
มันจะดูได้ เราก็ดูต่อ
มันจะดูไม่ได้ เราก็ดูต่อ นี่คืออารมณ์เป็นหนึ่ง...อันนี้ตะหากคือสมาธิ (เอกัคคตาเป็นอย่างนี้)

เอกัคคตาไม่ใช่ว่าได้ผล
แล้วไปสนใจผลของมัน
อันนี้เรียกว่าฟุ้งซ่าน ไม่ตั้งมั่น

พอไม่ตั้งมั่น ก็ต้องเอาผลมาล่อ
ถ้าได้ผลก็ดีใจ
ไม่ได้ผลก็ไม่ดีใจ...มันก็คือฟุ้งซ่านไปแบบโลกๆ นั่นแหละ
เพียงแต่เปลี่ยนอารมณ์

แต่สิ่งที่เราฝึกคือ
ได้ก็อยู่กับอารมณ์นี้
ไม่ได้ก็อยู่กับอารมณ์นี้

ประโยชน์คือเอาไปใช้เห็นสิ่งต่างๆ ตามความเป็นจริง
ความเป็นจริงก็คือ มันดีบ้าง มันไม่ดีบ้าง