ผู้สร้างไม่มี ผู้ทำลายไม่มี

ทุกอย่างเกิดจากหลายเหตุ หลายปัจจัย
ไม่มีเกิดจากเหตุเดียว
เหตุปัจจัยเยอะ

จะบอกว่ากรรมเป็นผู้สร้างไม่ได้
กรรมใดกรรมหนึ่งไม่ใช่สิ่งที่มีกำลัง
ไม่ได้มีตัวมีตนอะไรจริงๆ
มีแต่เหตุปัจจัยที่สืบเนื่องกันมา

ผู้สร้างไม่มี
ผู้ทำลายที่ทำให้ดับไปก็ไม่มี

อะไรๆ ก็สร้างธรรมอะไรๆ ไม่ได้
อะไรๆ ก็ทำให้ธรรมอะไรๆ เสื่อมไม่ได้

อวิชชาก็ไม่ใช่เหตุเบื้องต้น
ความไม่รู้นี้ก็เป็นสังขาร
มันก็มีเหตุมีปัจจัยมา
ไม่ใช่ต้นตอ
ไม่ได้เกิดตลอดด้วย

ธรรมอะไรๆ เสื่อมไป ไม่ใช่เพราะธรรมอะไรๆ
ธรรมอะไรๆ เสื่อมไป เพราะมันเกิด 5555

ตัวที่เกิดขึ้นมา ก็ไม่ได้รู้ว่าตัวเองเกิดมาจากอะไร
ตัวที่ทำให้เกิด ก็ไม่ได้รู้ว่าตัวเองทำให้เกิดอะไร
มันก็ไม่ได้เห็นกัน ไม่ได้เชื่อมกัน